Uwaga na uchybienia w procedurze przetargowej
Audytorzy Komisji Europejskiej przedstawili stanowisko dotyczące uchybień i grożących kar finansowych związanych z nieprawidłową realizacją procedur przetargowych. Prosimy wszystkich beneficjentów i potencjalnych beneficjentów o zapoznanie się z niniejszą informacją oraz zwrócenie uwagi na wymienione naruszenia w kontekście przygotowania i prowadzenia procedur przetargowych w ramach projektów POIiŚ.
Zestawienie uchybień i grożące kary finansowe
I. Ostateczne stanowisko KE przedstawione w raporcie z dwóch audytów KE (podtrzymane ustalenia)/strong>
1. Kwestia wymogu posiadania przez wykonawców odpowiedniego sprzętu na etapie składania oferty (5.2.2.c i 5.3.11) – SYSTEMOWE
KE zaproponowała nałożenie korekty w wysokości 5% na wszystkie zamówienia publiczne, w których wykryto niniejsze uchybienie. W ocenie IZ FS, dalsza obrona będzie trudna, niemniej jednak proponuję wystosowanie prośby do KE o rozważenie możliwości zmniejszenia lub rezygnacji z korekty.
Uchybienie to również zostało zidentyfikowane w Planie działań dla Polski na lata 2007-2013 (4.1).
2. Kwestia stosowania przez oferentów dyskryminujących ograniczeń możliwości spełnienia niektórych kryteriów wyboru łącznie przez wszystkich członków konsorcjum (5.1.4) – SYSTEMOWE
KE zaproponowała nałożenie korekty w wysokości 5% lub 10% w zależności od wagi naruszenia na wszystkie zamówienia publiczne, w których wykryto niniejsze uchybienie. Uchybienie to zostało również potwierdzone w wyniku prowadzonych przez Prezesa UZP kontroli ex-ante, dlatego w opinii IZ FS nie ma dalszych argumentów prawnych do prowadzenia dalszej dyskusji.
Uchybienie to również zostało zidentyfikowane w Planie działań dla Polski na lata 2007-2013 (4.10).
3. Kwestia wydłużenia terminu składania ofert bez publikowania sprostowania dotyczącego ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (5.2.4 i 5.1.5) – SYSTEMOWE
KE nie zgodziła się z argumentami strony polskiej, że system publikacji sprostowań nie był możliwy przed rokiem 2007 w związku z niedostosowaniem Dyrektywy UE i zaproponowała nałożenie korekty w wysokości od 10% na wszystkie zamówienia publiczne, w których wykryto niniejsze uchybienie. Jednakże, IZ FS nadal podtrzymuje swoje stanowisko, że dopiero po dacie uruchomienia systemu publikacji sprostowań w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, czyli od połowy 2007, należy dopuścić możliwość nakładania na beneficjentów odpowiednich korekt finansowych.
Uchybienie to również zostało zidentyfikowane w Planie działań dla Polski na lata 2007-2013 (11.2).
4. Ograniczenie podwykonawstwa (5.2.6 i 5.2.10) – SYSTEMOWE
KE akceptuje sytuację, w której podwykonawstwo jest zabronione jedynie w odniesieniu do znaczących części zamówienia, których wykonanie decyduje o jakości całego zamówienia. KE zaproponowała rozpatrywanie każdej sprawy indywidualnie i jeżeli zostanie stwierdzone naruszenie, nałożenie korekty finansowej w wysokości 10% wartości kontraktu.
W żadnym z audytowanych projektów FS, KE nie podtrzymała wstępnego stanowiska, że doszło do naruszenia w tym zakresie, niemniej nie wyklucza to możliwości nakładania analogicznej korekty na inne projekty.
Uchybienie to również zostało zidentyfikowane w Planie działań dla Polski na lata 2007-2013 niemniej jednak KE nałożyła obowiązek nakładania odpowiedniej korekty finansowej (4.2).
5. Konieczność posiadania wcześniejszego doświadczenia w realizacji projektów w Polsce lub wymóg, aby oferent w przeszłości realizował zamówienia współfinansowane przez UE i/lub fundusze krajowe (5.2.2 b)
IZ oraz KE stoją na stanowisku, że stosowanie ww. kryteriów wobec wykonawców jest prawnie wątpliwe. KE zaproponowała nałożenie korekty finansowej w wysokości 10% na wszystkie zamówienia, w których zostały użyte ww. kryteria dyskryminacyjne.
6. Zmiany warunków zamówienia po podpisaniu umowy (5.2.2 f)
IZ oraz KE stoją na stanowisku, że praktyka tego rodzaju (tzn. zmiana charakteru zamówienia i oczekiwań w nim zawartych) narusza zasadę równego traktowania oferentów. KE zaproponowała nałożenie korekty w wysokości 10% wartości kontraktu.
7. Bezpośrednie zlecanie robót dodatkowych (5.2.6)
KE podtrzymuje stanowisko, iż bezpośrednie zlecanie robót dodatkowych jest sprzeczne z Dyrektywami. W przypadkach gdy nie było wystarczających przesłanek do zastosowania ww. trybu KE proponuje nałożenie korekt finansowych w wysokości 100% wartości dodatkowego kontraktu.
Wszystkie przypadki bezpośredniego zlecania robót dodatkowych powinny być indywidualnie weryfikowane.
8. Dyskryminujące kryteria wyboru, zakładające, że zamawiający będzie uwzględniał jedynie doświadczenie zdobyte przez oferenta po uzyskaniu przez niego stosownych polskich uprawnień budowlanych lub posiadanie stosownego doświadczenia zdobytego w Polsce (5.2.7)
IZ oraz KE stoją na stanowisku, że stosowanie ww. kryteriów wobec wykonawców jest prawnie wątpliwe. KE zaproponowała nałożenie korekty finansowej w wysokości 10% na wszystkie zamówienia, w których zostały użyte ww. kryteria dyskryminacyjne.
9. Część robót przewidzianych w umowie podpisanej z wybranym oferentem została już wykonana przez innego wykonawcę (5.2.9)
Według audytorów taka sytuacja nie jest zgodna z dyrektywami UE dotyczącymi zamówień publicznych, ale ze względu, że miała charakter jednostkowy zaproponowała korektę w wysokości 25%.
II. Dodatkowe uchybienia wykryte w audytach projektów FS prowadzonych przez KE, które nie zostały podtrzymane:
1. Kryteria finansowe – odrzucenie ofert gdyz nie zawierały informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.
Służby Komisji zaakceptowały wyjaśnienie przedstawione przez władze polskie, zgodnie z którym pojęcie „sprawozdania finansowego” jest wyraźnie zdefiniowane w polskiej ustawie o rachunkowości i dlatego treść sprawozdania finansowego powinna być znana wykonawcom podczas składania wymaganych dokumentów.
2. Nierówne traktowanie -sprawozdania dotyczące zdolności kredytowej przedsiębiorstw nie były jasne.
Służby Komisji akceptują wyjaśnienie przedstawione przez władze polskie ze względu na uwcześnie występujący stan prawny 9brak możliwości uzupełnienia braków w dokumentacji w wyznaczonym terminie przez oferentów.
3. Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia w Dz. U. UE
Służby Komisji potwierdziły zdanie władz polskich, zgodnie z którym przypomniano instytucjom zamawiającym o ich obowiązkach. Ponadto, ponieważ ogłoszenie o udzieleniu zamówienia zostało opublikowane w Dz.U. UE (nawet na późniejszym etapie) punkt ten uznano za zamkniety.
4. Wymóg członkowstwa w polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa i/lub posiadania uprawnień budowlanych w rozumieniu polskiego prawa budowlanego (5.1.3)
Uchybienie to również zostało zidentyfikowane zarówno w raporcie z audytów ZP w FS oraz w Planie działań dla Polski na lata 2007-2013 (4).
Niemniej jednak, KE nie podtrzymała swojego stanowiska z tej kwestii i uznała argumentację strony polskiej.
5. Ogłoszenie o przetargu – W ogłoszeniu o przetargu brak informacji i) dotyczących dokumentów, które mają być złożone przez oferentów z innych państw członkowskich i ii) o tym, w jaki sposób kryteria wyboru mają być spełniane przez konsorcja.
Służby Komisji pragną zalecić, aby w przyszłości władze polskie umieszczały w ogłoszeniu o zamówieniu również informacje o tych równorzędnych dokumentach lub określały jedynie w SIWZ dokumenty wymagane zarówno od polskich, jak i zagranicznych oferentów.
Uchybienie to również zostało zidentyfikowane w Planie działań dla Polski na lata 2007-2013 (1). KE odstąpiła od nałożenia korekty finansowej/
III. Dodatkowe uchybienia wykryte w Planie Działań, które mogą potencjalnie wystąpić w projektach FS:
1. Brak wystarczającego uzasadnienia dla zastosowania procedury negocjacji bez uprzedniego ogłoszenia o zamówieniu, stosowanie przyspieszonych procedur bez wcześniejszego ogłoszenia (2) oraz (9)
KE zwróciła uwagę, iż zastosowanie takiej procedury bez wcześniejszego ogłoszenia z powodu np. termin zakończenia projektu, koniec roku budżetowego nie jest wystarczający
KE zaproponowała nakładanie korekt finansowych w analogicznych przypadkach w wysokości 100% wartości kontraktu.
2. Zlecenia robót uzupełniających w procedurze udzielenia zamówienia z wolnej ręki.
KE zwróciła uwagę, iż zastosowanie takiej procedury jest niewłaściwe i zaproponowała stosowanie korekt finansowych w wysokości 100 % udzielonego zamówienia.
IV. Uchybienia wykryte w Planie Działań, które nie zostały podtrzymane:
- W ogłoszeniu o udzieleniu zamówienia publicznego brak informacji o przyznanym współfinansowaniu z UE.
KE zaleciła aby w przyszłości beneficjenci zawierali w ogłoszeniu o zamówieniu informacje o dofinansowaniu projektu z funduszy UE.
