Fundusze unijne są to środki finansowe wykorzystywane w celu wspierania i restrukturyzacji gospodarek krajów członkowskich Unii Europejskiej. Obecna perspektywa finansowa, tj. 2014–2020, jest już trzecią edycją działań wspierających mniej rozwinięte kraje Unii.
Pierwsze programy pomocowe rozpoczęły swoje działania już w 2000 roku. Polska stając się członkiem Unii Europejskiej uzyskała możliwość absorpcji znacznych środków unijnych przeznaczonych na wspieranie przedsięwzięć w sferze ochrony środowiska. Jednak jeszcze przed wejściem Polski do UE, w lutym 2003 r. pomiędzy Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a WFOŚiGW w Białymstoku, zawarta została umowa – porozumienie o współpracy w zakresie udzielania pomocy finansowej na rzecz ochrony środowiska przy wdrażaniu Specjalnego Programu Akcesyjnego na Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (Program SAPARD). W ramach tego programu dofinansowywane były zadania, na które Fundusz zawarł 65 umów pożyczek i dotacji na łączną kwotą dofinansowania 24.036 tys. zł. Na zadania dofinansowywane z programu PHARE fundusz zawarł 14 umów pożyczek i dotacji na kwotę 1.977 tys. zł. W ramach regionalnego programu ZPORR, dofinansowywane były zadania, na które Fundusz zawarł 27 umów pożyczek i dotacji na kwotę 25.525 tys. zł. Z innych programów m.in. INTEREG, Euroregion Niemen dofinansowywane były zadania kwotą 856 tys. zł na podstawie 6 umów.
Kolejna perspektywa finansowana to już lata 2007–2013, której okres kwalifikowania wydatków kończy się 31 grudnia 2015 roku. W ramach tej perspektywy w wyniku porozumienia z 25 czerwca 2007 roku Ministerstwo Środowiska, pełniące rolę Instytucji Pośredniczącej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko, przekazało część swoich zadań m.in. Wojewódzkim Funduszom Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Tym samym WFOŚiGW w Białymstoku stał się Instytucją Wdrażającą dla projektów o wartości do 25 mln euro, realizowanych w zakresie gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi. Fundusz przyjmuje i ocenia wnioski o dofinansowanie w ramach I i II osi priorytetowej PO IiŚ, by następnie nadzorować i rozliczać projekty kierowane do realizacji.
Aktualnie WFOŚiGW w Białymstoku ma podpisane 22 umowy z beneficjentami realizującymi projekty w ramach POIiŚ 2007–2013. Zadania są realizowane w ramach Priorytetu I Gospodarka wodno-ściekowa oraz Priorytetu II – Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. WFOŚiGW w Białymstoku, jako Instytucja Wdrażająca koordynuje projekty zarówno infrastrukturalne oraz projekty na dokumentację realizacji inwestycji w aktualnej perspektywie finansowej 2014–2020.
W bieżącej perspektywie największe kwoty nasz kraj ma zainwestować w projekty transportowe tj., drogowe i kolejowe, oraz innowacyjność i wsparcie przedsiębiorców. Podjęte działania mają spowodować dynamiczny rozwój naszej gospodarki oraz zwiększenie konkurencyjności naszych przedsiębiorców na rynku ogólno światowym. Nadal finansować będziemy inwestycje w ochronę środowiska i energetykę, a także projekty z dziedziny kultury, edukacji, zatrudnienia czy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. W perspektywie 2014–2020 większy nacisk zostanie nałożony na instrumenty zwrotne tj., pożyczki i kredyty, które mają jeszcze w większym stopniu stymulować rozwój poszczególnych projektodawców.
